Postanowiłem powrócić do źródeł, więc przez kilka najbliższych dni będę pisał o pewnych podstawach, z którymi każdy korpoludek powinien się zaznajomić. Zacznę oczywiście od końca, czyli od zwykłego sposobu rozwiązania stosunku pracy – wypowiedzenia umowy o pracę. Ponieważ zaś większość mojego doświadczenia pochodzi z ryku warszawskiego, proszę brać to pod uwagę podczas lektury.
Otrzymując wypowiedzenie mamy 7 dni na złożenie odwołania do Sądu Pracy. Termin ten ma charakter materialny, co oznacza, że po jego przekroczeniu nie mamy już czego dochodzić. Jeżeli jednak nie dotrzymaliśmy go nie ze swojej winy, mamy możliwość złożyć, w terminie kolejnych 7 dni od ustania przeszkody, wniosek o jego przywrócenie. Co do zasady Sąd już samo złożenie pozwu traktuje jako wniosek o przywrócenie terminu, a początek postępowania upływa pod znakiem ustalenia, czy nasza zwłoka była uzasadniona.
W przypadku umów na czas określony, możemy domagać się tylko odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres od dwóch tygodni do trzech miesięcy, nie niżej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Ponieważ pracodawca w przypadku umowy terminowej nie musi uzasadniać powodów dla których rozwiązał stosunek pracy, nasze zarzuty względem niego mogą, co do zasady, dotyczyć jedynie naruszenia przepisów o rozwiązywaniu umowy o pracę, takich jak choćby wymóg zachowania formy pisemnej.
W przypadku umowy na czas nieokreślony, pracodawca ma obowiązek podania powodów dla których postanowił wypowiedzieć nam umowę o pracę. Powody te muszą być rzeczywiste, czyli prawdziwe i konkretne, czyli sprawdzalne. Ponieważ wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem jej rozwiązania, podana przyczyna nie musi być szczególnie ważna, ani przez pracownika zawiniona. Pracodawca nie jest związany też szczególnym terminem, w jakim od zdarzenia uzasadniającego wypowiedzenie może go dokonać, jednak sądy stoją na stanowisku, że przyczyny starsze niż kilka miesięcy, nie mogą być uznane za rzeczywiste. Jak długi to okres, zależy o konkretnego stanu faktycznego.
Złożenie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, daje wybór dwóch roszczeń – jednym jest przywrócenie do pracy a drugim odszkodowanie. Sąd zamiast przywrócenia może nam przyznać odszkodowanie, jeżeli dojdzie do wniosku, że przywrócenie jest niecelowe. Zazwyczaj mamy do czynienia z brakiem celowości w sytuacji ostrego konfliktu między pracownikiem a pracodawcą, powstałego jeszcze przed rozwiązaniem umowy o pracę.
Ciężar dowodu, że wypowiedzenia umowy o pracę dokonano w sposób prawidłowy obciąża pracodawcę. Nie musi udowodnić on prawdziwości i konkretności wszystkich podanych przyczyn rozwiązania umowy o pracę. Wystarcza mu jedno trafienie. Proces nie ma charakteru generalnego sądu nad pracodawcą, a jedynie ma za cel zbadanie czy w sposób prawidłowy i zasadny rozwiązano stosunek pracy. Czysta kazuistyka i dużo nerwów. Dlatego dobrym pomysłem, jak w sprawach rodzinnych, jest skorzystanie z fachowej pomocy prawnika od prawa pracy.
